Condor "Dame" blokje 1951

 

 

Net terug van vakantie ontdekte ik een bijzonder blokje van een Condor DAME, een Berini M13. Het Zwitserse Condor begon zijn na-oorlogse productie met de aankoop van wat blokken in Nederland en Frankrijk. Uit France kwam de LE POULAIN en uit Holland de BERINI. Wij kennen hem als het EITJE. Beide modellen werden omschreven als een motovelo. Veel zijn het er niet geweest dus dit is weer een bijzondere aanwinst voor de collectie.
 
Het model heet officieel "Dame" maar staat in het archief en de modellijsten van Condor als Velo Moteur vermeld. In totaal zijn er door Condor tussen 1951 en 1954 203 gebouwd. Dit type Beriniblokje is van het tweede type en heeft 32cc en moet van na 1951 zijn. In de archieven van Condor staan drie typen vermeld: type 32, 32D, 32H. Waarschijnlijk zijn de blokjes in drie partijen geleverd met telkens een andere carburateur.
 
Berini ontstond als bromfietsmerk toen handelsonderneming Hart Nibbrig & Greve de Motorenfabriek Pluvier NV oprichtte in 1949. Berini werd vooral bekend door de clip-on motor boven het voorwiel zoals bij een Solex. Het bedrijf Pluvier werd dus speciaal opgericht om de opbouwblokjes te produceren. De eerste eitjes werden geleverd in december 1949 vanuit Den Haag maar de fabriek werd oktober 1951 naar Rotterdam verkast en daar begon de productie pas goed op gang te komen.
 
De Italiaans klinkende naam ontstond in werkelijkheid door het samentrekken van wat delen van de namen van de bedenkers. BErnd Neumann (ex-DKW ingenieur), RInus Bruynzeel (chef van de werkplaats) en de techneut NIco Groenendijk.
 
De eerste Berini had een 25,7 cc motortje die door het eivormige tankje ook het eitje werd genoemd. Het blokje werd gebouwd op basis van tekeningen die bij DKW waren meegesmokkeld. Daar hadden ze al in 1940 een brommer ontwikkeld met de motor in het achterwiel. De bouwers gebruikten zoveel mogelijk onderdelen van dit blokje. Dat blokje zat in het achterwiel maar dit was niet praktisch bij het de- en monteren en de heren besloten op eigen initiatief de motor boven het voorwiel te zetten.
 
In amper acht weken produceerden zij een prototype door zoveel gebruik te maken van de aanwezige onderdelen. Dat was niet zozeer hun ideaal maar meer ingegeven door geldgebrek. Twee aan elkaar gesoldeerde DKW koplampen (HNG was de importeur van DKW) vormden de tank die daardoor zijn eivorm kreeg. Aan de voorkant van het ei zat heel mooi een standaard koplampje ingebouwd. Dit idee is bij de productiemodellen met het oog op uit kostenbesparing niet doorgevoerd.
 
Die “achterwielmotor” ging niet verloren. Dat werd de CYCLEMASTER en de licentie werd naar Engeland verkocht om alle aandacht en de toch wel beperkte productiecapaciteit aan het EI te geven. Door het enorme succes ging Pluvier ook een 32- en een 48 cc versie maken. Die 32cc uitvoeringen zijn dus in Zwitserland terecht gekomen.
 
Het eivormig tankje had een inhoud van 1,5 liter met aanvankelijk een Zenith carburateur. Vanaf 1951 is de cilinderinhoud 32 cc. en met een Carwi carburateur en later de Encarwi. De keuze van carburateur had geen technische oorzaak maar werd ingegeven door muntjes.
 
De eerste berini kostte 239 gulden en in 1959 nog maar 168 gulden. De eerste Berini M 13 is gemaakt in Den Haag en daarna is Pluvier naar Rotterdam verhuisd en in een nieuwe fabriek werd met 80 man ongeveer 180 berini’s per dag gemaakt. In 1956 waren er al 125.000 blokjes gemaakt.
 

Later ging Berini ook andere bromfietsen produceren. In de jaren zeventig werden die voorzien van Anker- en Suzuki motoren.

Door onenigheid tussen Hart Nibbrig & Greve en Pluvier kwamen de bromfietsen ook onder de naam Pluvier op de markt. In 1961 was het gedaan met Berini.

 
Een passend fiets was eigenlijk snel gevonden. Die stond gewoon tussen mijn verzameling tweewielers maar ik was hem een beetje vergeten. Had het ding een aantal jaren daarvoor cadeau gekregen. Het is een Post Velo uit 1966 van Condor. Moet alleen nog gerestaureerd worden. In december 2009 besloot ik alle brommers en legerfietsen te verkopen om mij op de motoren te gaan concentreren.