START   CONTACT

Harley Davidson WLA LIBERATOR 1942

 
Via via kreeg ik een tip dat er ergens een oude Harley stond. Die verhalen hoor je wel vaker maar deze keer leek het echt te zijn. Na vele weken vragen, bieden en bellen werd de motor bezorgd tot voor de deur. Zo van een afstand een redelijke motor maar de vijfentwintig jaar in een stalling hebben hem geen goed gedaan. De eerste indruk is een redelijk tot complete en originele motor. Onderstaande foto's zijn genomen nadat de motor binnen was gezet om eerst eens te inventariseren wat we nu weer in huis hebben gehaald.
 
Eenmaal van de aanhanger bleek de eerste indruk de juiste te zijn. Hier en daar wat roest maar niets dramatisch, dacht ik zo. Maar vooral compleet. De tassen zitten er ook nog bij. Het scherm in niet zoals het hoort maar das geen drama, gaat er toch af.
 
Hij heeft een laagzittende munutiekist dat moet haast wel origineel zijn. Op het eerste gezicht lijkt de verduisteringslamp niet origineel. De rechter lamp is in ieder geval de juiste. De linker moet ik nog even uitzoeken.
 
De lange (?) bouten aan de achterkant wijzen er op dat het een universele en geen WLA lamp is. De montage van de draad heb ik nog nooit gezien of ben het vergeten. Draad zelf lijkt wel origineel maar het beugeltje niet.
 
Oud model schakelpatroon, inclusief wat roest. Zit ook muurvast. Uit de tank komt een enorme grafgeur. Die moet eerst schoon.
 

De aluminium koppelstuk tussen de carburateur en de slang is ook gebruikt tot een bepaald model. Zoeken we nog op. Benzineslang is niet origineel WLA maar WLC.

 
Kistje is het lage model maar ik kan daar geen info over vinden. De sluiting lijkt mij niet origineel maar is het wel.
 
Dat lijkt mij nou echt helemaal meer dan zestig jaar oud.
 
Gelukkig, het originele toetertje. Scheelt een hoop geld als die er niet op zit. Aan de bedrading daarachter is te zien dat er aan gewerkt is.
 
Ook hier een juigstemming. De originele teller. Linker, groene, glaasje is niet goed maar die scoren we wel op Ebay. Dimmer ontbreekt maar die heb ik nog ergens liggen.
 
Te mooi om waar te zijn, lijkt een reproductie.
 

Aluminium koppen en een groen ontstekingkapje.
 
Een niet origineel maar wel handig gemonteerd oliefilter. Zou kunnen dat het een Canadees filter is.
 
Tja, hier begint het mystery. Het nummer klopt niet. Ik wacht nog op de papieren om te kijken hoe dat zit. Normaal staat hier een nummer dat begint met 42WLAXXXXXX. Of hij is helemaal nummerloos. Beide kan maar dit ken ik niet.
 
Nogmaals oliefilter en het juiste model bobine.
 
Ook de onderkant van het zadel en de T-bar kan iets zeggen over zijn bouwjaar. Blijkt een burger zadel te zijn.
 
Ziet er zo wel heel erg origineel uit allemaal. Er is in ieder geval erg veel moeite gedaan hem origineel te laten lijken.
 
Juiste achterstandaard en jiffy met aangelast stuk. Hieronder zijn gecatmeerde spaken te zien.
 
Voorrem moet aan gewerkt zijn gezien de kleur. Leer of rubber onder aan het spatbord. Die zoeken we nog uit. Wat nu? Eerst maar eens het boek van Bruce Palmer goed bestuderen. Had ik natuurlijk al gedaan en gevonden dat het een 42 er WLA type III is. De type II had nog een fietspedaal kickstarter. De III een gladde zonder rubber. Type IV heeft zwart gespoten cilinderkoppen. Gezien bovenstaande foto's en het feit dat hij uit de US komt kan ik concluderen dat het geen Rus is en waarschijnlijk een "reconditioned" WLA. Dat wil zeggen dat hij na de WWII weer is opgelapt en ingekrat. Tot ver in de zeventiger jaren kon je die in de US kopen en weer gangbaar maken. Zou kunnen gezien het ontbreken van een motornummer. We gaan maar eens informeren bij de kenners of dit klopt. Daarna de motor aan het lopen brengen en het verval stoppen. De rest blijft zoals het is.
 
Eindelijk een moment gevonden voor nader onderzoek. Een bezoekje aan Motormechanica in Nieuwegein en een gesprek met opperhoofd Kees Roozenboom bracht toch wat helderheid. Ergens in de tachtiger jaren is er een partij Griekse Harley's door de bekende David Sarafan (boek: The Liberators) naar de States gehaald. Deze motor is weer geimporteerd uit de US dus waarschijnlijk is dit er één uit die partij. Hij is toen opgeknapt en heeft verder ergens muurbloempje gespeeld, aan de roest te zien. Kijk, foto hierboven, dat vind ik nou mooi. Zo op het eerste gezicht voldoet alles aan een bepaald jaar maar helemaal zeker ben ik niet. In ieder geval een 42 er WLA en waarschijnlijk type III of IV. Dat zoeken we nog verder uit. Alle Liberators met bouwjaar 42 zijn gemaakt tussen 1942 en augustus 1945.
 
Een onbekend kastje aan de voorste framebuis die duidelijk iets met de ontsteking te maken heeft. Kan zijn dat het wel origineel is maar ik kan het mij niet herinneren. Blijkt een "Generator Field Switch" te zijn. Ergens in 44 op de motoren geplaatst en als eerste op type V(5) die werden gemaakt na begin 44.
 
Een 5. Wie het weet mag het zeggen. 5e overmaat? Voor een cilinderkop? Nee hoor, blijkt hier te gaan om een "hoge" compressie cilinderkop. Voor zover er dan sprake is van hoge compressie op een zijklepper uit die tijd.
 
Interessant detail. De controlelampjes hebben aan de binnenkant een kartonnetje. Blijkt ook hartstikke origineel te zijn. Ga ik wel vervangen en bewaar ze natuurlijk.
 
Een laat (1944) model "apron guard". Moet kunnen op een ouwe knar. Verschil is overigens niet erg groot met het voorgaande model. Er zit een montagegleuf in. Model daarvoor had alleen een montagegat. De roest op de originele claxon moet nog even weg gehaald worden.
 
Wat anders dan een M88, de meest gebruikte carburateur op de Liberator. Het stof kreeg ik er bij cadeau.
 
Zo, daar gaan we weer. De motor heeft zo lang niet gereden dat de hele benzinetank aan de binnenkant geroest is. En niet zo'n beetje. Eerst geprobeerd met een flinke handvol moeren en grind flink te schudden maar dat hielp niet echt. Een betonmolen kan dan de oplossing brengen maar die heb ik niet. Vandaag eerst maar eens vijf liter BIO-ontroester besteld. Het oliefilter is een praktische toevoeging van enige tijd terug. Laat ik voorlopig even zitten. Iemand zal dit wel herkennen zodat ik wat meer te weten kan komen over zijn geschiedenis.  Laterkreeg ik de tank helemaal prachtig met schoonmaakazijn.
 
Het bloknummer nog een keer. Wie kan hier wat meer over zeggen? Ik heb het boek van Palmer III dus dat weet ik al. Op de carterdelen staat ook altijd een nummer dat een idee geeft wanneer het blok geproduceerd is. Dat hoeft natuurlijk niets te maken te hebben met de datum waarop de motor zelf is gemaakt. Harley sloeg namelijk geen nummers in de frames. Het bouwjaar wordt dus bepaald aan de hand van het blok. Als dat ooit vervangen is wordt het wel erg ingewikkeld. In mijn blok staat nummer 45-17743. Is dus een productie uit 1945.
 
framenummer
Na een paar dagen geen tijd viel mijn oog toevallig op een framenummer, een echt framenummer. Kijk daar kunnen we wat mee. Die gaan we uitzoeken. Het nummer lijkt te zijn: U 45330 T. Vooral het getal 45 is interessant want het zou weer kunnen duiden op het bouwjaar 1945 en dat correspondeerd weer met het motornummer.
 
Het leuke van internet is dat iedereen dit allemaal kan lezen. Een paar dagen nadat dit op internet stond kwam er al een tip binnen. Volgens de schrijver is het framenummers er ingeslagen door de Nederlandse Douane. Dat kan dan alleen de partij Liberators zijn geweest die Hilhorst (Motolux) naar Nederland heeft gehaald omstreeks 1977. Dat wijst dus weer in de richting van een Griekse WLA. In 1947 kreeg Griekenland in het kader van hulpverlening een flinke partij motoren. Dat geeft de burger moed want het betekend dat er meer van in Nederland zijn met hetzelfde soort nummer.
 
Dinsdag 6 juli 2010. Vandaag is carburateurdag. De tank is schoon dus dat is de volgende stap. Eerst maar eens het aluminium koppelstuk eraf en daar kwamen mooie nummertjes tevoorschijn. Altijd leuk. dit koppelstuk is gebruikt tot ongeveer de helft van 1944, toen is er overgestapt op een ijzeren model.
 
Ik dacht er vanaf te komen met was poetsen maar na het verwijderen van de vlotterkamer was het duidelijk dat ik daar niet mee weg kwam. Dus werd de ultrasoon aangezet met fris water en zeep. In al die jaren dat ik sleutel heb ik nog nooit zo'n smerige carburateur gezien. Hij was totaal dichtgeklonterd met een soort teer. Alle bewegende delen zaten vast. Deze motor moet meer dan vijf jaar hebben stilgestaan.
 
Na vier uur rommelen met borstels en ultrasoon zag alles er weer netjes uit. Even met de compressor alles droog geblazen en hup hij kan er weer op en maar duimen dat alles weer werkt. Natuurlijk geen gezicht op zo'n originele motor maar het is nu eenmaal zo dat als je wat schoonmaakt het er weer netjes uitziet.
 
Griekse Liberators
13 juli 2010: Vandaag contact gehad met Wout Hilhorst en flink wat informatie boven water gekregen. Wout was de importeur die de Griekse Liberators naar Nederland haalde in 1977. Daar zit een heel verhaal aanvast maar dat komt nog. Belangrijkste nieuw was dat de motor inderdaad een Griek is en wat mij als geboren Utrechter het meest streelde was dat de U in het framenummer staat voor Utrecht. Zoals het er nu naar uitziet is de motor in de originele staat waarin hij 33 jaar geleden uit Griekenland kwam. Foto: Griekse Liberators.
 
December 2010: Voorlopige conclusie:

Een behoorlijk originele WLA uit vermoedelijk eind van de (oorlogs) productie. Weer teruggebracht naar een legermotor met de kenmerken van een WLA. Voor zover te bepalen is alles opgebouwd uit originele onderdelen met wat kleine dingen die er eigenlijk niet op horen maar wel tijdgebonden zijn. Zoals het zadel, eigenlijk een burgermodel, en de verduisteringslamp, een standaardmodel die ook op een Jeep werd gebruikt. Ook heb ik zo mijn twijfels over de munitiekist. Ooit is het blok vervangen voor een nieuw blok zonder nummer. Het motornummer kan er in Griekenland ingeslagen zijn. Het framenummer is er door de Nederlandse Douane ingeslagen voor de aanvraag van een kenteken. Een voor de hand liggende conclusie is dat hij uit 1944 of 45 komt. We weten nu zeker dat de motor in 1977 naar Nederland is gekomen met een hele partij andere Liberators. Er rijden er nog verschillende rond met vergelijkbare framenummers. We gaan er binnenkort maar weer eens verder aan werken.
22 februari 2014. Eindelijk de Lib opgehaald met kenteken. Nog even overschrijven en dan gaan met die.......eh Griek?
 
Kijk hem eens lekker staan op mijn nieuwe aanhangertje. Past precies. Ik heb een voorwielklem van Datona er op gezet en hoppa. Staat als een huis. Nieuw neuswieltje er bij en het aanhangertje krijgt nog een mooi matgroen tintje. Past hij mooi bij de Lib.
 
Nog even een statieportret voor de deur. Doe ik bij al mijn aanwinsten. Hij moet nog even behangen worden met de gebruikelijke prularia. Dan is het een "echte".
 
Uiteindelijk vond ik een origineel zijspan en heb die aan de motor gehangen. Na een paar jaar stof verzamelen vond hij een nieuwe eigenaar. Spijt kwam wat later. Maar in 2022 vond ik er weer één. Kijk maar >>>