|
De
Geschiedenis van de Legerfiets |
| Dit
is een beknopt overzicht van feiten en wetenswaardigheden die ik de laatste
tijd bij elkaar heb gezocht. Ik pretendeer geen kenner te zijn, dus de
lijst zal zeker niet compleet zijn. Maar er moet toch iemand eens beginnen
alles op een rijtje te zetten. Meer informatie vind u in het landenoverzicht.
Als
u aanvullingen, verbeteringen of andere informatie heeft kunt u dat laten
weten. Schrijf of email mij dan wordt alles op deze site verwerkt.
Ben van Helden. |
| 1860 |
| In
de USA werden tijdens de burgeroorlog fietsen gebruikt voor de afvoer van
gewonden. |
| 1870 |
| Voor
het eerst werd er een verslag gemaakt over het gebruik van een fiets tijdens
oorlogshandelingen. Dat was tijdens het Frans - Duitse conflict. R.Turne
beschrijft hoe hij op de fiets ontsnapte uit Parijs |
| 1875 |
| In
Italië gebruikten, de net opgerichte Bersaglieri, fietsen om berichten
te bezorgen tijdens manoeuvres. De fietsen waren uitgerust met licht, geweer,
munitie en rugzak. |
| 1885 |
| In
Engeland werd dat jaar de eerste manoeuvres tussen met fietsen uitgeruste
soldaten "Brighton Rifles" en de cavalerie gehouden. Dit waren de eerste
fietstroepen die gebruikt werden om de vechten en te bewijzen dat het
idee juist was. |
| 1888 |
| Het
Engelse leger vormde in 1888 het 26 ste Middlesex Fiets vrijwilligers
Geweer Corps. Dat was de eerste militaire groep uitsluitend bestaande uit
fietsers. Deelnemers zorgde zelf voor hun fiets zodat de groep werd onderverdeeld
naar soort fiets. |
| 1890 |
| Het
Engelse leger testte een fiets met acht massieve banden om machine geweren,
kleine kanonnen, ammunitie en ander spul te vervoeren. De constructie bleek
te zwaar te zijn. |
| 1891 |
Onafhankelijk
van elkaar worden er in drie landen fietsbrigades opgericht, België, Amerika
en Zwitserland.
De Zwitsers starten hun eerste bataljon maar de Belgische
minister van defensie verbood officieren om een fiets te gebruiken.
In Connecticut wordt er een "Signal Corps bicycle unit" opgericht, die tijdens
de zomer manoeuvres werd ingezet. |
| 1892 |
| Bicyclette
Militaire: Peugeot introduceert een fiets voor het Franse leger. Het was
een "Safety bicycle" met gekruist frame met spatborden, kettingkast, rem,
gebogen zadelbuis en geveerd zadel. |
| 1892 |
| De
Japanners gebruiken bij manoeuvres in Utsonomiya voor het eerst een fiets. |
| 1892 |
| Ook
het Duitse leger begon in 1892 de fiets te gebruiken voor koeriersdiensten.
In 1893 werd de ban verbroken die officieren verbood om op een fiets te
zitten, zodat complete fietsbataljons mee gingen doen met de oefeningen. |
| 1894 |
| In de VS gebruikt de
" Colorado Militia" boodschappers op de fiets gedurende de "Cripple
Creek demonstraties". Dit was voor het eerst dat in de USA een fiets operationeel
werd ingezet.
In
Nederland begon in 1894 de militaire wieleropleiding. Militaire wielrijders
werden vooral ingezet bij verkenning- en koerierdiensten |
| 1896 |
 U.S.
25th Infantry Bicycle Corps: Georganiseerd door Major General Nelson A.
Miles. De groep bestond uitsluitend uit zwarte militairen onder commando
van J.A.Moss. In 1887 leidde Moss 21 man, 41 dagen lang en 1900 mile, door
een aantal staten. Regen en koude trotserend. |
| 1899 |
 Het
eerste "echte" conflict waarin de fiets op grote schaal werd gebruikt was
de Boerenoorlog in Zuid Afrika. Het Engelse leger begon ze te gebruiken
in 1899. Ze waren bruikbaar om berichten rond te brengen en als vervoersmiddel
voor verkenners. Ondanks dat de infanterie er niets van wilde weten was
het toch zo succesvol dat de legers van België, China, Italië, Frankrijk,
Zwitserland, Japan en Rusland fietsen in gebruik nam. |
| 1900 |
 Michael
Pedersen ontwierp in 1900 een vouwfiets voor het Britse leger, uitgaande
van zijn nu wel beroemde fietsontwerp. Het had 24 inch wielen, een laag
frame zodat een soldaat beide voeten op de grond kon zetten terwijl hij
in het zadel zat. Er zat ook een geweerrek gemonteerd. Was ook gedeeltelijk opvouwbaar
en werd waarschijnlijk ook gebruikt in de "boerenoorlog" hoewel bewijzen
daarvan niet aanwezig zijn. |
| 1905 |
 In
het Zwitserse leger werden de eerste special voor het leger gemaakte fietsen
in gebruik genomen. Meer hierover is op deze site te lezen. Deze fiets
bleef in gebruik tot 1988. |
| 1906 |
| Aggregaten
om stroom op te wekken, aangedreven door een fiets, verschenen in Duitsland
en Engeland. Ze werden gebruikt voor de stroomvoorziening van de telegraaf
en produceerden 100 watt, genoeg om berichten 75 kilometer ver te kunnen
verzenden. |
| 1910 |
 In
Nederland ontwikkelde Fongers voor het leger een fiets. Of hij ooit in
gebruik is genomen is mij niet bekend. Foto is van het VELORAMA in Nijmegen. |
| 1909 |
 Het
Italiaanse leger gebruikte een door Bianchi gemaakte vouwfiets. In 1915
kwam er een verzwaarde uitvoering. Deze "zware" fiets had voor- en achtervering
en ook het zadel was goed geveerd. De banden hadden een groot en grof profiel.
< Bianchi |
| 1914 |
 Tijdens
de eerste wereldoorlog werden er veel fietsen gebruikt door alle partijen.
Er werden er meer dan 6000 wielrijders gedood en nog eens 8000 gewond.
De Fransen en de Belgen hadden samen meer dan 150.000 man op de fiets.
De Engelsen ongeveer 100.000 en de Duitsers en de Turken samen 250.000.
Tijdens het begin van de oorlog gebruikten de Fransen en de Duitsers fiets
infanterie in Frankrijk en België. De Belgen vormde commando groepen met
fietsen die een aantal roemrijke overwinningen op hun naam wisten te zetten
achter de linies van de vijand te penetreren. Toen de oorlog vastliep in
de loopgraven werden de fietsen hoofdzakelijk gebruikt voor het rondbrengen
van berichten. Toen de Amerikanen in 1917 op het strijdtoneel verschenen
namen
ze 29.000 fietsen mee die hoofdzakelijk werden gebruikt voor communicatie
doeleinden.BSA
vouwfiets1915 |
| 1916 |
| Ook
tijdens de Ierse opstand werd door het Engelse leger fietstroepen ingezet
om het verzet te breken. Het Ierse republikeinse leger draaide de boel
om en ging ook fietsen gebruiken om sabotage te plegen. |
| 1927 |
| China
had ongeveer 200.000 soldaten op de fiets tijdens de opstand in Nanking
Die werden gebruikt om de opstand neer te slaan. |
| 1937 |
| Japan
gebruikt 50.000 man sterke fietsbataljons in de oorlog tegen China. |
| 1939 |
 In
1910 bestonden er in Nederland 4 compagnieën met karabijn bewapende
wielrijders. Het rijwiel bewees zijn nut en in 1939 had het Nederlandse
leger de beschikking over twee regimenten wielrijders. |
| 1940 |
 In
1939 gebruikten de Duitsers bij de invasie van Polen fietsen die werden
getrokken met een touw achter een motorfiets. De Duitsers gebruikten deze
manier veelvuldig bij het bevechten van Noorse verzetgroepen.
In Nederland had het
korps wielrijders in 1940 de taak om ordonnans- beveiliging- en ook
verkenning diensten te verrichten. Mei 40 waren er twee regimenten voorzien
van fietsen beschikbaar. Dat was ongeveer 5000 man. Na 1945 werden de fiets
korpsen niet meer opnieuw opgericht. In de rest van Europa werden de fietsen
hoofdzakelijk achter de linies gebruikt door vooral de Duitsers en de Finnen.
|
| 1941 |
 Fietsen
waren een belangrijke factor achter de snelle voortgang van de Japanse
troepen die door Maleisië doordrongen. Die divisies gebruikten meer dan
18000 fietsen.
Singapore was het doel. Ze versloegen het veel
grotere Engelse leger op 15 februari 1941 door met ongeveer 20000 fietsers
dwars door de jungle te fietsen en de Engelsen in de rug aan te vallen. Het
grootste deel van die fietsen stond al in Maleisië. Die had Japan verkocht aan
de plaatselijke fietswinkels. |
|
 Canadese
troepen gebruikten BSA vouwfiets bij de landing in Normandië.
Ook de Japanse
troepen hadden een vouwfiets met kleine wielen en een hoog stuur. |
| 1950 |
 In
Vietnam gebruikten de troepen uit het Noorden de fiets om wapens en munitie door
de linies en grenzen te vervoeren. De Viet Minh gebruikte al fietsen tegen de
Fransen sinds 1950 en in 1954 toen zij de basis bij Dien Bien Phu veroverde. De
fiets die zij gebruikten werd in Noord Vietnam gemaakt en was een kopie van de
Franse Peugeot. Hoewel er ook een paar vrachtwagens werden gebruikt werd het
50.000 man sterke leger bevoorraad door 2000.000 fietsen. |
| 1993 |
 In
1993 werd in Zwitserland een nieuw model fiets ingevoerd nadat het oudere type
meer dan 80 jaar dienst had gedaan. De Zwitsers hadden toen nog meer dan 50000
man op de fiets. |
|
 In 1993 deed het Amerikaanse
leger uitgebreide experimenten met verschillende fietsen. |
| 2003 |
| Zwitserland
neemt het besluit om de legerfietsen op te doeken, niet meer van deze tijd.
Er was een volksstemming voor nodig om dit plan met een nipte meerderheid
door te drukken. Wonderlijk is het dat in dat zelfde jaar het Amerikaanse
leger weer studies deed naar het invoeren van fietsen. |
