| ||||||||
Last update: 17-11-2024 | ||||||||
Deze
site is een ode aan een motor die iedereen wil hebben en waarvan het soms
lijkt alsof iedereen er ook een gehad heeft. Voor de liefhebber is er geen
andere. Voor de anderen zijn er veel die beter zijn. Deze pagina's zijn in
2002 in het leven geroepen voor iedereen die een "Lib" heeft of wil hebben
en wat richtlijnen zoekt voor restauratie of opknapbeurt. Rationele motieven
om er een te kopen zijn er niet maar er zijn wel genoeg emotionele redenen.
Links misschien wel de bekendste foto van een "Liberator" in vol bedrijf.
Volgens de RDW (2020) zijn er waarschijnlijk meer dan 600 motoren van het
type WL,WLA,WLC en WLH op kenteken in Nederland. Hoeveel in onderdelen en
schuurtjes is mij niet bekend. Precies uitzoeken hoeveel er op kenteken
staan is lastig omdat de typeomschrijving nogal eens anders geschreven
wordt. Ik vond: WL, WLA, WLC en WLH (23). Verder veel variaties op Liberator zoals bijv.
"Libarator". Als je op de foto tikt kom je op een pagina met veel foto's. Hit the pic for more pictures en veel leesplezier. | ||||||||
Op 2 december 2020 ontdekte ik dat steun en toeverlaat op het gebied van Harley op 26 november is overleden. Kees was Harley en Harley was Kees, wel altijd samen met Tina. Hij wist er alles van en kon je altijd wel helpen als er vragen waren. Ook deed ik vaak klusjes voor hem als dat zo uitkwam. Ik kende Kees al sinds het begin van de jaren zeventig toen hij samen met Stoffer de Harleyscene een gezicht gaf. Deze pagina's zijn vanaf nu opgedragen aan deze zeer markante persoonlijkheid. | ||||||||
Regelmatig krijg ik vragen van mensen die een Liberator te koop zoeken of
om advies. Daarom dit zeer persoonlijke stukje met een aantal welgemeende adviezen voor iedereen die overweegt om over te gaan tot aanschaf van een WLA of WLC.
| ||||||||
Er
wordt veel geschreven over de motornummers. Harley gebruikte in de
oorlogjaren geen framenummers. Het bouwjaar van de motor is dus te
herleiden aan het motornummer. Meer daarover in mijn koopadvies..... | ||||||||
Er zijn geen 88.000 of 90.000 Liberators gemaakt. Harley leverde in totaal 90.000 legermotoren tussen 1939 en 1945. Daar zitten ook de andere modellen bij. (U, UL, XA) Waarschijnlijk zijn er ongeveer 65000 WLA en WLC modellen gemaakt. Voor Rusland moet er een WLR zijn gemaakt, Japan had zijn WLJ en Nederland kreeg meer dan 400 WLH modellen geleverd. Er wordt beweerd dat er 35000 WL's in onderdelen zijn gemaakt. Het is niet zo dat daar weer zoveel motoren van gemaakt kunnen worden. Dit aantal slaat op het aantal slijtonderdelen die geproduceerd waren om de motoren op de weg te houden. | ||||||||
Een pagina over de achterlichten van de WLC Export en hoe je ze zelf kunt maken. | ||||||||
De USSR kreeg meer dan 25.000 WLA's. Dat zijn er meer dan dat er ooit zijn gebruikt door het leger van de VS. Ze kregen ze via een "Land Lease" programma. Het grootse deel van de WLA productie ging naar Rusland, Canada, Frankrijk en Zuid-Afrika. Vandaar dus die Oostblokkers die de laatste jaren opduiken in Nederland. Geen enkele WLA of WLC kreeg een framenummer mee van de fabriek. Pas na 1946 werden ze door de fabriek in het frame geslagen. Het motornummer bepaald dus het bouwjaar min of meer. De naam "Liberator" is nooit door de fabriek gebruikt. Ergens in het begin van de vijftiger jaren is die naam in Nederland in zwang geraakt. In Rusland werden de meeste Liberators voorzien van een Ural zijspan. | ||||||||
Een hardnekkig gerucht: In Rotterdam kon je een nieuwe WLA kopen nog "in het krat". Heeft u er ooit 1 echt gezien en aangeraakt? Eind jaren veertig had het Amerikaanse leger alle nieuwe WLA's op gebruikt. De versleten motoren gingen daarna naar een paar grote revisie bedrijven in Amerika en daar werden ze totaal gesloopt en weer in elkaar gezet en weer "als nieuw" ingekrat. Die doken af en toe nog wel eens op in Nederland. In de VS waren ze nog te koop tot ongeveer 1975. De XA, de boxer, is een kopie van een BMW R71 en niet van de R12 of R75. Toen de XA ontwikkeld werd was de R75 nog maar net in gebruik. Ze hebben nooit daadwerkelijk dienst gedaan en zijn al tijdens de oorlogsjaren aan particulieren verkocht. | ||||||||
Gelukkig is er een goed boek over het restaureren van een Lib. De heer Palmer heeft zijn huiswerk goed gedaan en ontdekte dat alle tussen 1942 en 1945 geproduceerde WLA's te verdelen waren in zeven verschillende modellen of productiegangen. De onderlinge verschillen zijn minimaal maar kunnen belangrijk zijn als je een motor geheel fabrieksnieuw wilt restaureren. Een heel grondig boek maar op het saaie af en je moet het met een korrel zout nemen. Het maakt bijna een einde aan elke discussie over wat bij welke motor hoort. Vergeten wordt vaak dat elke motor meer dan 78 jaar geschiedenis heeft. Daarin kunnen best wel veel zaken zijn aangepakt en aangepast. Moeten we die dan helemaal terug restaureren? Als je een WLA of WLC gaat restaureren dan moet je je niet laten tegenhouden door de inhoud van dit boek. Als je het tenminste nog te pakken kunt krijgen. Gewoon beginnen en kijken hoever je komt. Sommige onderdelen zijn niet meer te vinden en kunnen dus gerust worden vervangen door (Poolse) onderdelen. Het gaat tenslotte om het rijden op een motor die zo dicht mogelijk bij het origineel komt, lijkt mij. Veel originele onderdelen heb ik gevonden op internet en bij mijn vaste adres, Motormechanica in Nieuwegein. Bieden op internetsites als Ebay en Marktplaats is soms nogal riskant maar je moet je gewoon verdiepen in de materie. Kijk eerst wat een onderdeel dat je zoekt kost bij de "local dealer". Doe dan je bod en ga gewoon niet te hoog zitten want er komen altijd verzendkosten bij, zeker uit de VS. Zo heb ik een originele claxon gevonden in Parijs, voor de helft van de prijs die normaal wordt gevraagd. Ook een luchtfilter, in de originele verpakking vond ik voor een nette prijs in Alaska. Een paar beenschilden kwamen voor weinig uit Rome. Goed zoeken en een beetje gokken leveren toch weer onderdelen op. Inmiddels is er een tweede druk verschenen. | ||||||||
Er zijn nogal wat verschillen tussen de WLA en de WLC. Als je kijkt op de oorspronkelijke platen uit 40-45 dan zie je bijna geen enkele gelijke Harley. De foto's die ik vond in de Harley boeken die ik bezit geven ook geen uitsluitsel over "het origineel". Ook op de meetings waar ik ben geweest zie je geen enkele gelijke motor. Het blijft wel een feit dat er in Nederland erg veel legeruitvoeringen rondrijden. | ||||||||
Op deze pagina staan veel foto's van internet. Ze zijn bedoeld als stijlvoorbeelden voor iedereen die van plan is een HD-Liberator te restaureren. | ||||||||
Ergens in 1974 kocht ik mijn eerste Liberator. Precies weet ik het niet meer. Het was een burgeruitvoering uit 1951. Op een foto zijn duidelijk de dichte, burger spatborden en lang zadel te zien. Er zat ook geen groot luchtfilter op maar een kleine ronde op de carburateur. De koplamp zat hoog met het toetertje er onder. Ook zat er bij het voorwiel een bok. Die zit alleen op de WLC. Wel nog het army broodrooster. Heerlijk op gereden maar geruild met een Electra voor wat meer power. | ||||||||
Eind 1977 kwam de tweede WLA. Als ik er nu naar kijk dan zie ik vooral onderdelen die er niet op hoorden en die ontbraken. Een prachtige mix van alle soorten onderdelen. Toen ik de verf van de voorvork afhaalde bleek deze verchroomd te zijn. Motor helemaal opgeknapt maar weer verkocht omdat er een huis moest komen. | ||||||||
Na de Liberator kwam er een Sportster en die werd na 11 jaar vervangen door een FLT. Later, in 2003 ruilde ik die weer tegen een WLA. Op mijn andere site staan foto's en verhalen daar over. Ik heb er later nog een zijspan aangezet. Die werd dan weer ingeruild op een Deuce zodat ik wat beter met het verkeer kan meerijden. | ||||||||
In juli 2010 ontdekte ik na lang aandringen bij een klusser die ik kende een Liberator en zorgde voor een goed onderdak voor dit oude beestje. Bleek een Griek te zijn die 25 jaar in een showroom had gestaan. Veel werk aan gehad. De Griek kreeg ook een origineel Ural zijspan maar kreeg toch een andere eigenaar omdat ik wat teveel motoren had staan. Spijt komt altijd later. | ||||||||
In 2012 kwam er nog een Liberator binnenrijden nadat ik mijn Roomsoes had verkocht. Ditmaal een WLC uit 1943 in burgerjasje. Dit is dezelfde motor die in een bekend boek heeft gestaan. Na een jaar vond die weer een nieuwe eigenaar in Schotland. | ||||||||
Maart 2014 werd ik gemaild en even later stond er weer een Liberator in mijn schuurtje. Deze keer een restauratieproject WLC. Na twee jaar ging hij naar een liefhebber met wat meer energie dan ik had op dat moment. | ||||||||
In juli 2016 werd ik gebeld of ik iemands motor wilde overnemen en kwam er weer een "opknappert" binnenwaaien. Maar die werd snel weer verkocht was erg veel werk op dat moment en geen tijd. | ||||||||
April 2022. Wordt dit nummer 8? Jazeker. Ik kreeg de kans om een van de motoren van Kees Roozenboom te kopen en die kans liet ik niet aan mij voorbijgaan. | ||||||||
November 2024. En als je dan denkt dat je alles gehad hebt. Nee hoor. Aan het einde van het jaar kreeg ik een blauwe WLC aangeboden en die stond al snel in mijn sleutelhok. Moet veel aan gebeuren want hij heeft minstens 18 jaar stil gestaan. | ||||||||
This page is part of the BENS BIKES pages. Hit the logo to go to the startpage. copyright Ben van Helden on all pages. DISCLAIMER |